سۉنگی یۉل


دکتور شفیقه یارقین

اېندی اېرتنگی چاییمیزنی  ایچیپ توگتکن اېدیک. مېن آشخانه گه کیریب اېدیش لرنی یوویب باشله گن اېدیم و تورموش اۉرتاغیم اویغون اېسه، کییم لرینی المشتیریب، ایشیگه کېتیش ترددی ده اېدی. شو وقت ده حویلیمیز نینگ اېشیگی نی کیم دیر، تقّیلّتدی. بونداق اېرته تانگ ده بیراو نینگ کیلیشینی کوتمه گن اېدیک. عموما آلگنده بوندن ایلگری هېچ قچان شونچه وقتلی بیزگه مهمان کېلمه گن اېدی. شونینگ اوچون کوتیلمه گن بو اېشیک تقّیلّه­شی مېنی

حیران قیلیب، بیر آز سراسیمه گه سالدی. تورموش اۉرتاغیم اویغون جان گه :

اېشیککه بارینگ! بونده ی تانگ سحرده کیم کېلدی اېکن؟ الهیم خیریت بۉلسین، دېدیم .

اویغون  جان کرتی سینی کییب توریب، تشقریگه شاشیلدی و مېنگه: قۉشنی لردن بیرارته سی دیر، دېب حویلیگه چیقدی. حویلی اۉرته سیده یېتگنیده، ینه اېشیک تقیلّه دی.  اویغون جان تېزراق آدیم باسیب، اېشیک آرقه سیده تورگن آدم گه:

– بیر دقیقه صبر قیلینگ، منه… حاضر… کېلدیم، دېدی و اېشیککه یېتیب باریب، اونی آچدی. مېن دیره زه دن قره ب توردیم.  اویغون جان بیلن کېلگن آدم نینگ آوازی هم اېشیتیلمه دی، بیرار کیشی هم کیریب کېلمه دی.  اویغون جان نینگ آرقه سی مېنگه کۉرینردی و کیم بیلن دیر، گپیریب تورگنی و صحبت آره سیده تصدیق می، تأسف می، قنده ی بیر توشونرسیز حالت اوچون باشینی بیر- ایکّی قتله قیمیرلَتیب

هم قۉیگنینی کۉردیم، بیراق صحبت لریدن بیرار سۉز هم قولاغیم گه چلینمه دی.

بیر نېچه دقیقه دن سۉنگ،  اویغون جان اېشیک نی یاپیب، ایشی گه کېتیش اۉرنیگه، اوی گه قَیتدی. اوّل بیرار نرسه نی قالدیرگن بۉلسه کېره ک، دېب اۉیله دیم، لېکن او، یاتاقخانه یا که اۉلتیریش اویگه کیرمه ی، آشخانه گه مېنینگ آلدیم گه کیردی. بیر قره ش ده، اونینگ کۉزی و یوزیده عکس اېتیب تورگن قیغونی کۉریب، یوکسک بلندلیکدن، بیر دنیگه جوده چقورلیککه توشگن دېک یوره گیم شوویللب کېتدی. یامان خبر اېشیتیشیم انیق اېدی. اۉز-اۉزیمگه:

– خدایا، هر قنده ی بلا- قضالردن اۉزینگ اسره، دېدیم.

 اویغون جان قیغولی کۉزلرینی مېنگه تیکیب، یوره گی بۉلر-بۉلمس دېک، مونگلی آواز بیلن سېکین گینه:

– تورکان جان، کییم لرینگیزنی المشتیرینگ، قاره راق بیرار نرسه کیینگ، قَرس- مَرس، چادر- پادرینگیزنی هم باشینگیزگه سالینگ، درّاو باریشیمیز کېره ک، دېدی.

– قه یېرگه؟ نیمه گپ بۉلیبدی؟ خیریت می، اۉزی؟

– اۉقووچینگیز نورآی لرنیکی گه باره میز.

– او یېرده نیمه قیله میز؟ ینه بونده ی وقتلی؟ بیرار گپ بۉلیبدی می؟

– هه، کۉنگول سیز بیر واقعه یوز بېریبدی!

– وای، نورآی نینگ آنه سینی قان باسیمی یوقاری اېدی و هر وقت کسل بۉلیب، کسلخانه لرگه یاتیب تورردی. ینه کسل بۉلیبدی می؟

– آنه سی اېمس، اۉزی تۉرتینچی قَبت دن 
ییقیلیب …

 اویغون جان نینگ سۉزی توگه مه ی، در حال پریشان و امیدوار سۉره دیم:

– قتیق شکست تاپمبدی می؟ تیریک می، اۉزی؟

او، بیر لحظه جواب بېرمه ی، مېنگه قر ه ب توردی. قلتیراق قۉل لریمدن گېلاس نی آلیب، کاشکی قۉل-ایاغی سینیب، قتّیق  یره لنسه اېدی، اما …

– نیمه؟ خدا اسره سین … او …

گپیم نی توگه تیش گه تیلیم بارمه دی. «اۉلیم» سۉزینی اَیتیش هم، اېشیتیش هم آغیر اېدی. سۉراق دن تۉلیق کۉزلریم نی اویغون جان نینگ لب لریگه تیکدیم. 

 سۉراقدن تۉله کۉزلریم نی اویغون جان نینگ 
لب لریگه تیکدیم. یوره گیم تېز- تېز اوریب، رنگیم نینگ اوچگنینی منگله ییم و قۉللریم ده ساووق تېر تاپیلگنیدن سېزدیم.  اویغون جان هم حالیم نی کۉریب، قۉلیده گی گېلاس گه سوو کېلتیریب، مېنگه ایچیردی و یېلکه م نی اوشلب، مېنگه تیکیلیب:

– اۉزینگیزنی ددیل توتینگ. اۉلیم هروقت، هر یېرده
 وهرکیم گه اوچره یدی. حاضرگی شرایط ده اۉلیم دن کۉپی یۉق. خدا نورآی نی رحمت قیلسین. یخشی قیز اېدی. البته روحی جنت گه یېتیب بارگن بۉلسه کېره ک، دېدی.

اۉشه وقت گچه یوره گیم ده سۉنمه گن بیر امید یالقینی
 بار اېدی. بو سۉزلر اۉشه امید شعله سینی هم سۉندیردی. کۉزلریم دن ایکی تامچی قَیناق یاش تیزیلّب چیقدی، بیراق بدنیم موزلب، قۉل- آیاقلریم تیتره ب تاخته آلمه ی، اۉلتیریش گه مجبور بۉلدیم. اویغون جان مېنی تسلی بېریب، یومشاق سېس بیلن:

– نورآی نینگ جنازه سینی ساعت اۉن بیر یریم ده
 اوی لریدن چیقرر اېکن لر. یکه بارالمه ی سیز- کو! تېزراق بۉلسنگیز، ایشگه باریشیم دن آلدین سیزنی اولرنیکی گه آلیب باره من.

– سیز ایشگه باره سیز می؟ جنازه گه بارمه ی سیز می؟

– سیزنی یېتیشتیریب، اوّل ایشیم گه باره من. کېین 
رخصت آلیب، جنازه گه اۉزیم نی یېتکزه من. ایش گه بارمه سم بۉلمس لیگینی اۉزینگیز بیله سیز- کو. بو شرایط ده بیر کون ایش گه بارمسلیک، یوز خیل گپ- سۉزلر و شک- شبهه لرنی اویغاتیشی ممکن. تورینگ، تېزراق کییم لرینگیزنی کییب، تیار بۉلینگ.

اۉرنیمدن توردیم. یوره گیم ده گی قیغو- درد ساووق
 آه بۉلیب، لب لریمدن و قیناق یاش بۉلیب  کۉزلریمدن چیقردی. ییغلب- ییغلب تام گه کیردیم. قره کۉیلک کییب، آق قَرس و چادریم نی باشیمگه سالیب،  اویغون جان بیلن بیرگه اویدن چیقدیم.

اویغون جان تاکسی کرایه قیلیب، مېنی اوچینچی
 مکروریان گه، نوری آی لرنینگ بلاکی گه یېتیشتیریب، اۉزی اۉشه تاکسی بیلن ایشی گه کېتدی.

نورآی لرنینگ دهلیزی آلدیده اېرککلر و باله لر 
تۉپله نیب تورگن اېدیلر. کۉپ لری نینگ کۉزلریده یاش قلقیب تورگن، بعضی لری نینگ کۉزلری قیزرگن، بعضی لری اېسه، محزون بیر چېتده توریب، خیاللرگه چۉمیلگن اېدی. کېلگن لر ایکی- ایکی، اوچ- اوچ کیشی بۉلیب، استه- سېکین اۉز ارا صحبت لَشر اېدیلر. دهلیزدن، آپارتمان دن عیاللرنینگ ییغی- سیغیسی اېشیتیلردی، کیم لر دیر اَیتیمچیلیک قیلیب، نورآی نینگ یخشی لیگی نی، داد و فریاد بیلن بیان قیلردی، اما اوزاقدن بو سۉزلر انیق اېشیتیلمس اېدی. کوچسیز و تیتراق آیاق لریم بیلن زینه لردن چیقیب، تۉرتینچی قَبت گه یېتیشدیم. نورآی و قۉشنی لری نینگ آپارتمان لری اېشیگی آچیق اېدی. دهلیزده، آپارتمان لر اېشیگی آلدیده و اوی لر ایچیده
آق قَرس لی، قره کییم لی عیاللر تۉپ- تۉپ ییغیلیب تورگن اېدیلر. بعضی عیاللر قۉللریده گی آق رۉمالچه لری بیلن کۉزلریدن آقیب تورگن یاشلرینی اَریتر، بعضی عیاللر کۉپ ییغله گن دن کۉز یاشلری قوریب، کۉزلری قېزرگن و سېس لری توشیب قالگن اېدی.

مېنی بیر عیال ایچکری گه، نورآی نینگ آنه سی
 و یقین کیشی لری اۉلتیرگن اوی گه باشلب باردی. بوتون وجودیم مور- مورلب، قۉل- آیاق لریم موزلب، ایچ- ایچیم نی قلتیره تمه قمره ب آلگن اېدی. اېشیک آلدیده قاتیب قالدیم. کیریش گه و نورآی نینگ آنه سیگه قره ش و تسلی بېریش گه کوچیم و جسارتیم یېتمس و قَیتیب کېتیش گه هم یوره گیم چیده مس اېدی. تیلیم قاتیب، تنگله ییم گه یاپیشگن، آغزیم آغو ایچگن دېک اچیق اېدی. کۉزلریم دن بې اختیار یاش
تامچی لری آقیب، یوزیم نی یووردی، اما سېسیم چیقمه ی بۉغیلیب قالگن اېدی.

عیاللر و یاش قیزلرنینگ ییغی- سیغی لری، داد و فریادلری اوی نینگ در و دېواریگه اۉره لیب، عکس صداسی قولاق لرنی گوویلّه تیب، آغیر قیلردی. اېشیککه تَیه نیب قنچه تورگنیم نی بیلمه یمن، اما بیر عیال سېکین گینه قولاغیم گه:

– نورآی نینگ آنه سی، ینگه و قرینداشلری منه، 
بو تامانده اۉلتیریبدیلر، دېب شیبیرله دی و قۉلی بیلن اېشیک نینگ سۉل تامانینی کۉرستدی.

کۉزلریم اېندی آچیلیب، یان-اطراف نی کۉره باشله دی. اوی نینگ تېگره گیده آق قرسلی عیاللر زیچ اۉلتیرگن و 
برچه سی آق رۉمالچه لرنی کۉزلریگه سورتیب، یاشلرینی اَریتردیلر. اوی نینگ اۉرته سیده نورآی نینگ جسدی
 اوزه لیب یاتگن اېدی. بیر کون آلدین قووناق حیات حرارتی و یاشلیک آرزولر هورومی ایسّیق سقله گن بو نازنین جسم، اېندی ساووب قالگن و تېگره گیده قرآن آیت لری آلتون رنگلی زر بیلن تیکیلگن یشیل شال آستیده قاتیب یاتگن اېدی.

کۉزیم نی بو جسددن اوزالمس اېدیم، ایشانیش قیین
 اېدی. بیر کونده ساپّه- ساغ کولیب- اۉینب یورگن یاش گینه گۉزه ل قیز قنداق اۉلیب قالیشی و بېجان جسدگه اَیله نیشی ممکن؟

بیر عمللب، نگاهیمنی بو عزیز جسمدن اوزیب، ییغلب- ییغلب حالدن تایگن بېچاره آنه نینگ آلدیگه باردیم و اونی قوچاقله دیم. کۉز یاشلریمیز بیر- بیریگه قۉشیلدی. هۉل یوزینی اۉپدیم، اما تسلی بېریش اوچون بیرار سۉز تاپالمه­دیم. نورآی نینگ آنه سی مېنی کۉریب، ینه بیر بار فریاد چېکیب، ییغله ی باشله دی. اونینگ تیتراق مۉنگلی آوازی، درددن تۉله فریادی در و دېوارنی هم، مېنینگ وجودیم نی هم، شاید بوتون یېر و آسماننی هم تیتره تدی.

نورآی نینگ بېوقت اۉلیمی، بیر نېچه ساعت ده
 بو الم زده آنه نی نېچه ییل قَریتگن اېدی. کۉزیدن نور و چهره سیدن رنگی اوچیب، اۉلیک لرگه می، قتیق کسل گه می، اۉخشب قالگن اېدی. اونینگ کۉزلرینی کۉریب، یوره گیم یامان بیر نرسه نی سېزگن دېک بۉلدی. بیر نېچه دقیقه ییغی- سیغی دن کېین، الم زده آنه دن اَیریلیب، عیاللر آره سیدن اۉزیم گه بیر اۉرین آچیب، اۉلتیردیم.

نورآی آق کفن گه اۉره لیب، سۉنگی اویی گه کېتیش
 اوچون غیرعادی کېلین کۉنگلگی نی کییب یاتگن اېدی، بیراق اونینگ خاطره لری، چوچوک سۉزلری، قووناق کۉزلری و گۉزه ل چهره سی هرلحظه کۉز اۉنگیمده اېدی. او، اۉلگن بۉلسه هم مېنینگ ذهنیم و تصوریمده همان تیریک اېدی. اۉشه شۉخ، قووناق، هزلچی، سېرگپ، عادی گینه سۉزگه کوله دیگان، استعدادلی، هنرلی، چېچن و چېور قیزنینگ بونداق جیملیگی تصوریم گه سیغمس اېدی. بوندن کېین، ینگی یازگن شعر و داستان لرنی کۉته ریب اوییم گه کېلمس لیگی گه، اۉزی بیلن بیر دنیا ینگی خبرلر، بیر عالم قووانچ، کولگو و ذوق- شوق آلیب کېلمس لیگی گه ایشانگیم کېلمس اېدی.

اونینگ بېوقت اۉلیمی سبب سیز بۉلیشی ممکن اېمس اېدی. بو معمانی آنه سی نینگ داد و فریادی، آلقیش و قرغیش لری آره سیدن بیرآز یېچیش ممکن اېدی، خلاص. او ییغی- سیغی سی آره سیده:

«نامراد قیزگینه م … سېن اۉزینگ نی بیزلر اوچون قربان قیلدینگ … آه … سېنی اۉرنینگده مېن قربان بۉلسم، بۉلمس میدی؟ حیاتیم گلی… آنه نینگ بند دلی… مېنی تشلب قه یېرگه کېتدینگ؟ …بیز عمریمیزنی یَشب بۉلگن اېدیک، بیز اوچون قربان بۉلیشینگنی نیمه کېره گی بار اېدی؟… الهی سېنی شو حالگه تشله گن یاووزلر هېچ قچان عمرلریدن بهره کۉرمه سین لر … الهی خدانی غضبی گه اوچره سین لر… الهی اولرنینگ آنه لری هم مېنده ی زار- زار ییغلب، یوره ک- بغیرلری کباب بۉلسین ….

یانیمگه اۉلتیرگن یاش عیال دن:

– تۉرتینچی قَبت دن قنده ی ییقیلیب توشیبدی؟! 
بیرار نرسه بیله سیز می؟ دېب سۉره دیم.

عیال باشینی تأسف بیلن قیمیرلَتیب:

-انیق بیلمه ی من، اما ییقیلمه گن، بلکه اۉزینی اۉزی قویی گه تشلب اۉلدیرگن، دېگن گپ نی اېشیتدیم، دېدی.

عیال نینگ بو اَیتگن سۉزلری حقیقت گه یقین کۉرینردی، چونکه نورآی آنه سینینگ سۉزلریدن او، اۉزینی آته- آنه­سی و عایله سینی قوتقه ریش اوچون قربان قیلگنی و بو قربان بۉلیشی گه کیم لر دیر، سببچی اېکن لیگی گه اشارت لر بار اېدی.

دقیقه لر و ساعت لر جوده سېکین اۉتردی. 
ییغی- سیغی لر گاهیده بیر نېچه دقیقه اوزیلیب، آغیر بیر سکوت فضانی قمره ب آلردی، اما تعزیه اوچون ینگی بیر کیشی نینگ کیریب کېلیشی، بو سکوت نی ینه سیندیریب، ییغی- سیغی لر و داد و فریادلر اوج آلیشی گه سبب بۉلردی. ییغی- سیغی لر شونچه لیک مونگلی و قیغولی اېدی که، اوی نینگ دېوارلری، اېشیک- دیره زه لری هم تیتره ب ییغلردی، گۉیا.

اېرکک لر ایچکری گه کېلیب، نورآی نینگ 
جنازه سینی کۉترگن زهاتی، عیاللرنینگ ییغی و داد و فریادلری شو قدر کۉته ریلدی که، عیناً قیامت و محشر صحراسینی اېسله تردی.

نورآی نینگ آنه سی قتیق فریاد چېکیب دېدی:

– وای، مسلمان لر … اېرکه قیزیم نی.. آلیب کېتمنگ لر…قۉیینگ لر… دیدارینی کۉریب تۉیَه ی! یا تنگریم،…قیزیم سیز قنداق یشه یمن؟ … خدایا … مېنینگ جانیمنی هم آل… باشقه چیدالمه یمن.

نورآی آنه سینینگ تاووشینی باشقه عیاللرنینگ 
ییغی- سیغیسی باسدی. برچه لر ییغلردی، برچه لر فریاد چېکردی و داد و واویلا قیلردی. بونده ی قیغولی سېس لر قولاغیم گه چلینیب، بوتون وجودیم نی قمره ب آلیب، برچه تامیرلریم نی تیتره تردی.

جنازه نی کۉته ریب، آلیب کېتدیلر. برچه عیاللر
 ییغی- سیغی قیلیب، جنازه  آرتیدن قویی قَبت و حتی که کۉچه گچه باردیلر. اېرکک لرنینگ مانع لیک لری فایده سیز اېدی. نهایت، اېرکک لر بوتون وجودلرینی درد – قیغو قمره ب آلگن هیجانلی عیاللرنی زۉرغه ایچکری گه سوریب، بیرینچی قبت نینگ کیریش اېشیگی نی آرقه دن بېرکیتدیلر.

مېن اۉرنیمدن قۉزغلمه دیم. آیاقلریم اوییشیب قالگن
 تنه م نی کۉته ریب توریش گه کوچسیزلیک قیلردی. اۉزیم نی قنده ی دیر، تار و قرانغو بیر فضا ده، آغیر هوانینگ باسیمی آستیده سېزردیم. قنده ی دیر، نامرئی قۉللر بۉغزیمنی بۉغگن دېک تویولردی. نفس آلیشیم قیین بۉلگن اېدی. برچه نرسه لر کۉزیم گه خیره- شیره کۉرینردی. اېندی مېنینگ حالیم شونده ی بۉلسه، خدا بیلسین، نورآی نینگ الم زده آنه سی قنده ی احوالده دیر، دېگن اۉی کۉنگلیم گه کېچدی. نورآی نینگ آنه سی اۉلتیرگن تامانگه باقدیم. او، حالدن کېتگن اېدی. خودی اۉلیک دېک رنگی اوچیب، آقه ریب کېتگن اېدی.

آیاق لریم مېنی کۉته رالمسدی، شونینگ اوچون
 سېکین- سېکین سیلجیب، زۉرغه اونینگ یانیگه باردیم. باشی اۉنگ یېلکه سیگه اېگیلیب قالگن و آپپاق مَنگله ییده ساووق تېر تامچی لری یلتیره ب کۉرینر اېدی. باشده اونی پست راق، کېین بلندراق تاووش بیلن قیچقیردیم. وجودیده هېچ قنده ی حرکت کۉرینمس اېدی. تیریک اېکنینی بیلردیم، چونکه بدنی ساووق بۉلسه هم، بیراق منگله یی و قۉلی نینگ کفیدن ساووق تېر چیقردی.  سېکین و اوزیق- اوزیق نفس آلسه- ده، اونینگ وجودیده حیات بېلگی لری سېزیلردی.

برچه اورینیش لریم ضایع کېتدی. باشقه عیاللرنی
 یاردم گه چارله دیم. هرکیم اۉز بیلگنیچه و قۉلیدن کېلگنیچه مصلحت بېریب، یاردم کۉرستدی، اما هېچ قنده ی فایده بېرمه دی. داکترنی چقیریب کېلماق اوچون بوتون آپارتمان لرده بیرارته اېرکک قالمه گن اېدی. برچه اېرکک لر، نامراد قیز نینگ جنازه سینی اۉقیش، سۉنگی یۉلگه کوزه تیش و دفن مراسمی گه کېتگن اېدیلر. عیاللرنینگ اویدن تشقری چیقیش گه حق لری یۉق اېدی، چونکه محرم سیز تشقری گه چیققن عیاللرنی، شلاق و آغیر جزا کوتردی.

عیاللر نینگ هېچ بیری تشقری گه چیقیش گه جرأت قیلالمه دی. کسل نینگ حیاتی قیل اوستیده و داکتر نینگ یاردمی جوده کېره کلی اېدی. بو بېجاره عیال نینگ اۉلیب قالیشی دن قۉرقیب،  ناچار  یوز یوره ک نی بیر قیلیب، چادریم نی باشیمگه سالیب، کۉچه گه چیقدیم. کېله یاتگن تاکسی گه قۉل کۉته ریب، تاختتدیم و یلینیب، یالواریب، اونی نورآی نینگ اوییگه آلیب کېلدیم. عیاللر یاردمیده نورآی نینگ آنه سینی زۉرغه تاکسی نینگ آرقه اۉرینی گه یاتقیزدیم.

بو زمانده هېچ بیر عیال، هیداوچی یانیگه 
اۉلتیریش گه جرأت قیلالمس اېدی، نېگه که بو عمل منع اېتیلگن و اونگه پروا قیلمه گن کیشی گه آغیر جزا تعیین لنگن اېدی. شونینگ اوچون تاکسی نینگ کېینگی اۉرینی ده مېنگه جای بۉلمسه هم زۉرغه اۉزیمنی جایلب، نورآی نینگ آنه سینی کسلخانه گه آلیب باردیم. ساعت لر کوتدیم، بیراق او، هوش گه کېلمه دی. کېچقورون شام پیتی ده نورآی نینگ 
آته سی بیلن  اویغون جان کسلخانه گه کېلدیلر.

نورآی نینگ آته سی قرریب، شَوشَب قالگن اېدی. 
قیزی نینگ اۉلیمی و خاتینی نینگ کۉما گه توشگنی اونی جوده هم سیندیریب، حالدن تایدیرگن اېدی. بېچاره گپیریش و آیاققه توریش گه اصلا کوچی یۉق اېدی. اونی یُوپه تیش نااۉرین بۉلسه هم، بیر نېچه آغیز سۉز اونگه اَیتب، اۉزیمچه تسلی بېردیم. او اېسه، دېوارگه تیکیلگن کۉزینی دېواردن اوزیب، مېنگه بیر قیا باقدی- ده، کېین قَیتیب قرشی سیده گی دېوارگه تیکیلیب قالدی.

مېن اونینگ یاشلی کۉزلریده، اۉشه بیر قیا باقیشیده بیر عالم قیغو – دردنی کۉریب، اونی یوپه تیش دن پشیمان بۉلدیم. او یېر ده بیز اوچ کیشی بۉلسک–ده، آره میزده آغیر جیملیک حکم سورردی. بو کوتیلمه گن قیغولی واقعه، بیز اوچ کیشینی بیر خیل تویغو رشته سی بیلن باغله گن اېدی. بیزنینگ اۉرنیمیزده جیم-جیتلیک سۉزلردی. بیز کۉنگلیمیزده گی آغیر قیغونی بیر- بیریمیزگه قره مه ی، هېچ قنده ی سۉز ایتمه ی سېزردیک و سۉزلردیک.

کسلخانه نینگ انتظار یۉلکی ده چراغ یاقیلدی و 
قرانغولیک پرده سی یاروغلیک یوزینی یاپگنیدن خبر بېردی. چراغ نینگ یاروغلیگی اۉرته میزده گی جیملیک پرده­سینی کۉتردی.  اویغون جان اۉرنیدن توریب، نورآی نینگ آته سیگه اَیتدی:

– آغا صاحب، تورینگ اویگه کېته یلیک. بو کېچه 
قوم- قرینداشلر سیزنینگ اویینگیزده تۉپلنگن لر. بو یېرده اۉلتیریش و کوتیش دن فایده یۉق. سیزنینگ اویده بۉلیشینگیز شرط. یا اېرته لب والده دن خبر آله میز یا که بو کېچه بیرار کیشی نی اویدن بو یېرگه ییباره میز. کېلینگ کېته یلیک، کېچ بۉلدی، کېین مۉتر تاپیلمه یدی.

نورآی نینگ آته سی آنگ سیز کیشی دېک اۉرنیدن 
توردی. او هېچ بیر نیمه دېمسدن، کسلخانه نینگ اېشیگی تامان گه سېکین آدیم تشله دی.  اویغون جان اېسه، آلدین راق باریب، کۉچه گه چیققونیمیزچه بیر تاکسی نی تاختتگن اېکن. بیز تاکسی بیلن اوّل اونی اوییگه یېتیشتیریب، کېین اۉزیمیز اویگه قَیتدیک.

اویده باله لریمیز پریشانلیک بیلن بیزنی کوتیب تورگن
 اېکن لر. اولرنینگ سۉراقلری اداغ سیز اېدی.  اویغون جان جیم اېدی و مېن هم اصل واقعه دن هېچ نرسه بیلمس اېدیم، شو باعث، اولرنی بیر عمللب جیم قیلدیم. کېچکی یېمک نی یېب، دسترخوان نی ییغیب تورگنیم ده  اویغون جان یاتاقخانه گه کیریب کېتدی. قیزیم گه ایدیش لرنی یوویش نی بویوریب، یاتاقخانه گه کیردیم و  اویغون جان دن سۉره دیم:

– اویغون جان، مېن یوز بېرگن واقعه دن هېچ
 نیمه نی بیلمه دیم. نورآی تۉرتینچی قَبتدن قویی گه ییقیلگن می یا اۉزینی تشله گن می؟!

اویغون جان یوواش اَیتدی:

– قۉشنی لری، او اۉزینی تشله گن، دېب اَیته دیلر.

تعجب بیلن سۉره دیم:

– نېگه اۉزینی تشله گن؟ او، شونچه شۉخ و قووناق و 
شونچه  خوش چقچق و بېغم کۉرینردی که، اصلا اۉزینی اۉلدیرگنی گه ایشانگیم کېلمه یدی.

– اونی سۉنگی بیر آی ایچیده کۉرگن اېدینگیز می؟

– یۉق. قریب ایکی آی دن بېری اویی میزگه کېلمه گن
 اېدی.

– قۉشنی لری نینگ اَیتیشیچه، بیر آی بورون یوزی
 آچیق بالکن گه چیققن اېمیش. اۉشه زهاتی طالبلرنینگ بیر ملا امامی اوی لری نینگ آلدیدن اۉتر اېکن. امام نینگ کۉزی نورآی گه توشیب، آلتمیش یاشر بدبخت ملا بو یاش قیزگه کۉنگیل بېریب، ساوچیلیککه باریبدی. قیزنینگ بېچاره آته- آنه سی کۉپ عذر و بهانه لر قیلیبدیلر، بیراق فایده قیلمبدی. شونده بو ملا اوزی نینگ کوچلی طالب اۉرتاقلری یاردمیده نورآی نینگ آته سینی قماققه آلیب، کېبل بیلن اوریب، هفته نینگ سۉنگی گچه مثبت جواب بېرمَسنگ، اۉزینگ و باله لرینگنی اۉلدیره من، دېب تهدید قیلیبدی.

نورآی بو واقعه دن خبر تاپیب، بېریلگن مهلت توگشی بیلن اۉزینی تۉرتینچی قَبتدن قوییگه تشلب، اۉلدیریبدی. آغا صاحب، قیزی نینگ نمازجنازه سینی اۉز مسجدلریده اۉقیتمه ی اوزاقده گی مسجدگه آلیب باریب اۉقیتدی.

اویغون جان نینگ اَیتگن سۉزلری مېن اوچون جوده
 آغیر و قیغولی اېدی. 18-19 یاشلی گۉزه ل نورآی جوده استعدادلی و بیلیملی اېدی. او، چیرایلی شعرلر اَیتیب، یخشی حکایه لر یازردی. او، کتابنی سېوردی و کۉپ اۉقوردی. او، اۉزی نینگ اۉلیمینی، آته- آنه سی و اکه- اوکه لری نینگ اۉلیمی دن یخشیراق بیلیب، اۉلیم نی قرّی طالب امام گه اویله نیشدن افضل بیلدی.

نورآی اۉز اۉلیمی بیلن در واقع عیاللر اېرکین لیگی
 شعارینی کویله گن اېدی، زیرا عیاللرنینگ برچه حق- حقوقی آلینگن جامعه ده هم اۉزینی اۉزی اۉلدیریش حقینی کیشی آلالمه یدی و نورآی افسوس که انه شو حقیدن، ناتۉغری یۉل بۉلسه هم،فایده لنگن اېدی!

قتیق باش آغریق و تورلی اۉیلر بیلن تۉشککه ییقیلدیم. قنچه قیزلریمیز نورآی نینگ تقدیریگه دچار دیرلر؟ قچان گچه بو بېداد دوام اېته دی؟ نورآی اوّل اۉشه نامسلمان ملاامام نی اۉلدیریب، کېین اۉزینی اۉلدیرسه بۉلمس میدی؟ اگر نورآی اۉزیگه اۉخشش بیر نېچه قیز و عیال بیلن خیابانگه چیقیب، خلق ارا رادیولر بیلن صحبت اۉتکزگنیده، اونینگ تقدیری باشقه چه بۉلمس میدی؟ آیا باشقه 
خاتین- قیزلر اۉزلریگه اوندن حمایت قیلیش جرأتی نی تاپر میدیلر؟

تورلی جواب سیز سۉراقلر و یېچیم سیز معمالر بیر یاقدن و اۉشه کونگی ییغی- سیغی لر باشقه تاماندن میه و تنیم نی شونچهلیک اېزیب، مېنی شونچهحالیمگه قَیته ره آلردی. بې اختیار کیپریک لریم بیر- بیری اوستیگه توشیب، سۉراقلرنی تکرارلش و صحنه لرنی اېسلش بیلن اویقوگه کېتدیم.

توشوم ده کابل شهری نینگ قلبی یعنی زرنگار پارکیده تورگن اېکن من. تېگره گیمده هېچ نرسه یۉق. برچه یېرلرنی چنگ- تۉزان باسگن. جیم- جیریت. هېچ قنده ی سېس اېشیتیلمه یدی. یکه و یالغیز توریب من. بوتون وجودیم نی قورقوو قمره ب آلگن. هرتامانگه یوگوره من، اما آیاقلریم ایزیدن کۉته ریلگن چنگ دن اۉزگه بیرار نرسه یا کیشی مېنی همراهلیک قیلمه یدی. بیرارته نی آت توتوب چقیرماقچی بۉله من، بیراق برچه آتلر اېسیمدن چیققن، فریاد چیقه ریب، شاوقین سالماقچی بۉله من، اما تاماغیمدن هېچ بیر تاووش چیقمه یدی. یوگوریب، یوگوریب، چرچه یمن. آیاقلریم کوچسیز بۉلیب قالگن. آیاغیم بیر نرسه گه تېگیب، مودره ب ییقیله من. قره سم، آیاغیم تېککن نرسه قبر تاشی اېکن. ینگی دن 
بدنیم نی قورقوو حسی قاپله یدی. بوتون یان-اطرافیم ده فقط قبرلر و قبرتاشلر کۉزگه تشلنه دی. قبر تاشلرنینگ اَیریم لریگه خط لر یازیلگن و بعضی لریدن اېسه خط لر اۉچیب کېتگن. اۉرنیمدن تورماقچی بۉله من، بیراق تۉستدن آیاغیم تگیده یېر بۉشَب کېته دی. توبسیز قودوققه قولب توشیب کېته بېره من، اما قودوق نینگ توبی گه هېچ هم یېتیب بارالمه یمن. بو قرانغولیک و بۉشلیککه توشیب کېته یاتگنیم دن قنچه دقیقه اۉتگنینی تخمین قیلالمه یمن. قۉرقوو بوتون وجودیمنی 
قمره ب آلگن. بو بۉشلیک و قرانغولیککه، ققشتگیچ ساووق هم قۉشیلیب، بدنیمنی موزلته دی. تامیرلریم ده گی قان هم موزلب قالگن گه اۉخشه یدی.

کوتیلمه گنده بۉشلیق ده معلق بۉلیب، تاختب قاله من. آیاغیم آستیده هېچ قنده ی ته ینچ یوق. فقط قرانغولیک و بۉشلیک. نجات ایلینجیده یوقاریگه قره یمن، خیره یاروغلیک کۉرینه دی. یورگیمده بیر امید کورتگی یشنه ب، آچیله دی. قووانیب اۉیله ی من:

– انه، یخشی بۉلدی! باشقه پستگه توشمه ی 
توریب من، بلکه بیرار نرسه گه ایلینیب قالدیم می؟ یوقاریده یاختیلیک. مېنی قوتقه ریش اوچون بیرار کیشی تاپیلشی ممکن …

بیردنیگه قنده ی سېکین – سېکین قویی گه توشیب کېتگن بۉلسم، شونده ی سېکین – سېکین یوقاریگه کۉته ریله من. کۉنگلیم امید و قووانچ دن تۉلیب، قیش کونی نینگ مهربان قویاشی دېک بوتون وجودیم نینگ موز-قارلرینی یېریتیب، ایسیته دی. قنچه که یوقاریگه کۉته ریلسم، اۉشنچه یاختیلیک کۉپه یه دی. بیر پیت کېلیب، همه یاق یاختی 
بۉله دی. بۉشلیق و قرانغولیکدن چیقیب، یاختیلیک و 
ته ینچلیککه یېته من. آیاغیم قتیق یېرگه قۉییلگچ، یوره گیم تینچ لنیب، ددیل بۉله من.

یوزیمنی اۉنگ تامان گه اۉگیره من. نورآی توریبدی. اونینگ قۉلیده آق چیزیقلی کۉک بَیراق. سۉل تامانیم گه 
قره یمن، کۉپ خاتین- قیزلر تورگن. اولرنینگ لب لریده ظفر و ایشانچ تبسمی گگلب تورگن. باشیم نی آرقه گه اۉگیره­من. آه، خاتین- قیزلرنینگ قنده ی اولکن ییغینی! وجودیمده ایشانچ و کوچ حسی توغیلیب، اولغه یه دی. آیاقلریم قنچه کوچلی و مستحکم دیر!

ینه نورآی گه باقه من. قنچه لر شاد و اېرکین دیر! کۉزلریده قووانچ و ظفر نوری پارلَیدی. تۉستدن اونینگ قووانچی مېنگه هم یوقه دی. اۉزیمنی شاد و اېرکین سېزه من.

نورآی قرشی گه اشاره قیله دی. اونینگ اشاره سی آلغه باریش معنی سینی انگله ته دی. حالیگچه آلغه باقمه گن اېدیم. آلغه باققن پَیتیم ده، قاچه یاتگن بیر گروه قاره کییملی لرنی کۉره من، اَیریم لری نینگ سله سی آچیلیب، کیر ساچلری شمال چنگالی گه توشگن. اَیریم لری نینگ آیاق کییم لری اېچیلیب، آیاق یلنگ قاچماقده.

ینه نورآی تامانیگه باقه من. اونینگ تبسمی ظفرلی و نگاهی اېسه ایشانچ، امید و توگنمس کوچ نی گوده لنتیره دی. اونینگ مغرور قامتی، اراده سینینگ محکم لیگیدن سۉزلَیدی. آغیز آچیب، بیر نیمه سۉره ماقچی بۉله من، بیراق او، تۉستدن نظریمدن غایب بۉله دی. بقیره من:

– نورآی، نورآی… جان قیزیم… قه یېرگه کېتدینگ…قَیت، قَیت!

بیر قۉل مېنی قیمیرلَتیب، قولاغیم گه بیر سېس چلیندی:

– تورکان… تورکان جان … تورینگ، کېچ بۉلدی!

کۉزلریم نی آچدیم.  اویغون جان تۉشَکیم یانیگه اۉلتیرگن و مېنی قیمیرلَتماقده اېدی. اونگه:

– سلام … نېگه مونچه وقت اویغاتدینگیر؟ نیمه گپ؟ دېدیم.

او ناراحتلیک بیلن دېدی:

– تورینگ، فاجعه تکمیل بۉلدی!

مېن، تونگی اویقو و توشلریم تأثیری آستیده، توناکونگی ماجرالرنی اېسدن چیقارگن بۉلسم کېره ک که تعجب بیلن سۉره یمن:

-نیمه؟ قیسی فاجعه؟!

– شو حاضر نورآی نینگ آنه سی وفات اېتگن دېب، خبر بېردیلر. داکترلرنینگ اَیتگن لریچه، روحی فشار و قیغو اونینگ میه سکته سیگه سبب بۉلیب، کوما دن چیقمه ی جان بېرگن.

بیلمه دیم اۉزیمدن می،  اویغون جان دن می، بیرار 
کیمسه دن می یا که یره تگن دن می سېکین سۉره یمن:

– بونده ی فاجعه لرنینگ سلسله سی قچان گچه 
دوام اېترکن؟           

دکتور شفیقه یارقین

یوروم یازینگ