عثمان باتور شەرقىي تۈركىستان قهرماني

عثمان باتور شەرقىي تۈركىستان قهرماني ( 1890 – 1951 ) دوغو تورکيستان’ين يئتيشديرديگي دولت آداملاري

عوثمان باتور تورکيستان’ين باغيمسيزليغي ايچين موجادله ائدن ديره‌نيشچي ليدئر. آلتاي قازاق’لارينداندير. 20. يوزايلين ايلک ياريسيندا چين‌لي‌لر و روسلارا قارشي باغيمسيزليق موجادله‌سي وئرميش و 1951 ايلينده چين‌لي‌لر طرفيندن اؤلدورولموشدور.

قایناق: حور گؤک بایراق سیته‌سی

اصل آدي عثمان ايسلام‌اوغلو ايدي. باتور، او’نا ميللتي‌نين وئرديگي بير عنوان، بير صفت‌دیر. قهرمان و جسور آنلاميندادير. او، بو عنوان و صیفتله اؤزدشلشميش، بؤيله‌جه آنيلمايا حاق قازانميشدير.

آلتاي ويلايتينده‌کي کؤک‌توغاي بؤلگه‌سي‌نين اؤنديرقارا موقعينده دوغدو. آلتاي قازاقلاريندان اورتا حاللي بير چيفتچي اولان ايسلام بئيين اوغلودور کؤچری قازاق حاياتيني ياشاياراق بؤيودو. دده‌سي دين آدامي ايدي. آرخاداشلاري کیمي او دا 10 ياشيندان چوخ

ؤنجه اوستا بير بينيجي و یاخشی بير اووچو ايدي. 12 ياشيندا قازاق تورکلري‌نين بؤيوک قهرماني بؤکه باتور، اونداکي یئته‌نه‌یي گؤروب يانينا آلدي. اونا ساواش تاکتيکلري‌نين اينجه‌ليکلريني اؤیره‌تدي. عيني زاماندا تورکچولوک روحو ايله روس و چين کيني‌ني آشيلادي. ايکي ايل سونرا بؤکه باتور’ون بؤيوک يئنيلگيسي اولدو. بؤکه باتور، عوثمان’ا؛ «منيم ايشيم بيتدي، آما ایره‌ليده تورک ميللتي‌نين سنه احتياجي اولاجاق، مندن آيريل.» دئيه بويروق وئردي. بؤکه باتور يئنيلگيدن سونرا تورکييه’يه گلمک ايچين تيبئت’دن گئچرکن ياخالاندي و باشي کسيله‌ره‌ک اؤلدورولدو. عوثمان به‌ی، 40 ياشينا قدر دوغدوغو بؤلگه‌ده تاريملا اوغراشاراق گئچيميني ساغلادي. 1940 ايلينده چين ظولمو دايانيلماز بويوتلارا اولاشميشدي. جامي‌لره تجاوز ائده‌ن، قورآن-اي کريم’ي ياخان چين‌لي‌لري پروتئستو ائدن تورکلر، عیصيانجي’ اولدوقلاري بهانه‌سيله توتوقلاندي. رسمي مقاملار، تورک’لرين اللرينده‌کي سيلاحلاري توپلامايا باشلاديلار. باباسي و عايله‌سيندن بعضي کيشيلر، سيلاحلاريني چين عسکرلرينه تسليم ائتديلر. عوثمان به‌ی:

«- بو گون سيلاحيميزي آلانلار، يارين جانيميزي دا آليرلار. من سيلاحيمي چينلي‌لره وئرمم. ايسته‌ییرلرسه و گوجلري يئتيرسه، گليب آلسينلار!».

دئدي و تک باشينا داغا چيخدي. ساواشدان باشقا قورتولوش يولو اولماديغينا اينانيردی. باشلاتديغي موجادله عيني گون دستک گؤردو. آرخاسيندان ايلک گئدنلر آرخاداشي سولئيمان و بؤيوک اوغلو شعرديمان اولدو. سيلاحيني چين‌لي‌لره تسليم ائدن باباسي ايسلام به‌ي، اوغلو ايچين خير دوعالاريني و باشاري ديله‌کلريني ديله گئتيردي. اوغلونو قوروماسي ايچين جئناب-اي آللاه’ا دوعا ائتدي. آناسي آيجا خانيم:

«- من اوغلومو بو گونلر ايچين دوغوردوم. چين‌لي‌لر عصرلردير قويون بوغازلار گيبي بيز تورک’لري اؤلدورورلر. بيزيم جانيميز، بيزدن اؤنجه اؤلن‌لرين جانيندان داها قيمتلي دگيل‌دير. بيزدن سونراکي‌لارين ياشاماسي ايچين اوغلوم، من ديگر بالالاريم اؤلمه‌يه حاضيريق! ”دئییردی.

بوندان سونرا عوثمان باتور’ون حياتي کؤچ‌لر، گيزلي ترتيب‌لر و باسقينلارلا گئچدي. کیچیک اکينجي توپلولوقلاري ايله چين و روس قووتلريني پوسويا دوشورور، اؤلدورور و قاچاردي. شؤهرتي قيسا زاماندا ياييلدي. جسور، شوبهه‌جي و مغروردو. ايده‌آليندن فداکارليق ائتديگي و يا دوستونا اهانت ائتديگي اولمادي.

ايکينجي دونيا ساواشي’نين قاريشيق گونلرينده دوغو تورکيستان تورکلري ظولوم آلتيندا ازيلديلر. عثمان، ساواشدان باشقا بير يول اولماديغينا اينانميشدي. ياواش ياواش آلتاي‌لار بؤلگه‌سيني چين‌لي‌لردن تميزله‌دي.

بو سيرالاردا اونا باتور آديني تاخديلار. قيسا زامان ايچه‌ريسينده، اعترافيندا گؤزو پئک اينسانلاردان بير موجاهيد اوردوسو اولوشدو. زله‌باي تئلجي، نورگوجاي باتور، کاسئيين باتير، جانيم خان حاجي، سولئيمان باتير، موسا مرگن آق‌تپه، سوليباي، اؤکورباي، نوغاي‌باي، عاهيد حاجي، خليل تئيجي، قاراقول زالين… بو موجاهيدلردن بيرنئچه‌سی‌دير. او آرتيق، سويداشلاري‌نين عوثمان باتور’و ايدي.

عوثمان باتور و سيلاح آرخاداشلاري‌نين موجادله‌سي، 1941 ايلي اکيميندن 1943 ايلي تموزونا قدار گئريللا ساواشي شئکلينده دئوام ائتدي. 22 تموز 1943’ده آلتاي‌لار، چين‌لي‌لردن بوتونلوکله تميزلنميشدي. آلتاي تورکلري آرتيق باغيمسيزدي. بولگون’دا ياپيلان بير تؤره‌نده عوثمان باتور آلتاي قازاق تورکلري‌نين خان’ي اعلان ائديلدي. موجادله‌سيني سوردوردو. آلتاي گئچيجي خالق جومهوريتي باشقانليغينا سئچيلدي.

1944 – 1945 ايللرينده، تانري داغلاري’نين کوزئيينده‌کي دوغو تورکيستان قازاق تورکلري’نين ياشاديغي بؤلگه‌لري ده چين استيلاسيندان قورتاردي. سونرا کومونيست اوردونون باسقيلارييلا اؤنجه آلتايلار سونرا تارباگاتاي داغلاري ياواش ياواش الدن چيخدي. 1945 ايلي‌نين اکيم آييندان 1947 ييلي‌نين شوباتينا قدر اوچ ويلايتدن اولوشان دوغو تورکيستان هوکومئتي’نين عسکري و مولکي اميري اولاراق والي صفاتييلا گؤره‌و ياپدي. او’نو، شوبات 1947’دن ائيلول 1949’ا قدر دوغو تورکيستان جومهورييئتي قواليسيون هوکومئتي‌نين اصلي اويه‌سي اولاراق گؤروروک.

عیني زاماندا، آلتاي واليليگي گؤره‌ويني ده دوام ائتديريردی. بوتون بو گؤره‌ولري سيراسيندا چين‌لي‌لر ايله سيلاحلي موجادله‌دن بير آن دا گئري قالمادي. چين‌لي‌لر، يؤنه‌تيم‌لري آلتيندا بولونان تورک’لرله مسکون بؤلگه‌لرين بيره‌ر بيره‌ر الدن چيخماقدا اولدوغونو آنلايينجا، بؤيوک بير اوردو اولوشدوردولار. عوثمان باتور و برابرينده‌کي موجاهيدلر، ساييجا اؤزلريندن 10 قات آرتیق و مودرن سيلاحلارلا دونانميش دوزه‌نلي اوردويا قارشي ساواشا دوام ائتديلر. 1949 ايلينده عوثمان باتور داراجيق بير داغ بؤلگه‌سينه سيخيشميشدي. باشلانقيجدا 30 مین ساواشچي اولان قوووه‌تي 1950’ده قادين و اوشاقلار داخیل 3-4 مينه انميشدي. سون سيغينديغي يئر گز قورد بؤلگه‌سيدي. قاراقيشدا حيوانلار داغلاردا بارينامير، اتکلره انمه‌يه مجبور اولوردولار.

1951 شوباتيندا کومونيستلر يئنه بير باسقين هوجومو ياپديلار. قازاقلارين بؤيوک بير قيسمي يئنه باسقيندان قورتولدو. عوثمان باتور’ون قيزي آزپاي’لا بيرليکده بيرچوخ قادين-قيز کومونيستلرين الينه گئچدي. عوثمان باتور اونلاري قورتارماق ايچين بير گئچيتده 200 کيشيليک بير دوشمان بيرليگينه تک باشينا هوجوما گئچدي. چوخ ساييدا دوشماني اؤلدوردو. آنجاق جئپهانه‌سي بيتديکدن سونرا کامامبال داغي’ندا ياخالاندي.

تونگ-هوانگ شهرينه گؤتورولدو. اللريندن و آياقلاريندان زنجيرلرله باغلاناراق زيندانا آتيلدي. هر گون کسينتي‌سيز ايشکنجه گؤرور، اؤزونه يارديمجي اولان تورک’لري ائله وئرمه‌سي ايچين سيخيشديريليردی. چئشيدلي ايشکئنجه‌لردن سونرا بير آتين اوزه‌رينه مينديريليپ «تورکيستان’ي، چين‌لي‌لردن قورتاراجاغيم ديیه‌ن آدامين حالينا باخين» دييه‌ره‌ک خیاوان خیاوان دولانديرديلار. بو حالدا بيله سون سؤزلري، باغيمسيزليق ايچين موجادله ائده‌نلرين يولونو آيدينلاداجاق بير مشعله ايدي:

عثمان باتور

«من اؤله بيله‌رم آما، دونيا دوردوقجا منيم ميللتيم موجادله‌يه دوام ائده‌جک»

دييه هايخيردي.

چين‌لي‌لر، ايشه ياراياجاق بيلگي آلاماياجاقلاريني آنلايينجا عوثمان باتور’و گؤسته‌رمه‌ليک بير محکمه‌يه سوق ائتديلر. محکمه، اؤنجه‌دن وئريلميش قراري، 19 نيسان 1951 تاريخينده آچيقلادي: «دئوريم دوشمانليغي سوچوندان اعدام… »

قرار، 29 نيسان 1951 تاريخينده اؤنجه قولاقلاريني، سونرا قوللاريني کسه‌ره‌ک اورومچي’ده قورشونلانماق سورعتيله شهيد ائتديلر.

کيشي‌ليگي

عوثمان باتور 1،85 بويوندا، ايري گؤوده‌لي بير اينساندي. قيسا و قالين بوينو، قارا ساچلاري، ياري قاپالي دنه‌جک اؤلچوده قيسيق گؤزلري واردي. قاشلاري‌نين آراسي قيريشيقدي. چوخ آز قونوشوردو.

قدرت و کؤتو تاليه شخصييتينده بيرلشميشدي. داها 10 ياشيندا ايکن اوستا بير مینيجي و یاخشی بير اووچو اولموشدو. 12 ياشينا گلديگينده قازاقلارين بؤيوک قهراماني بؤکه باتور’ون ديققتيني چکدي. بؤکه باتور او’نو حيمايه‌سينه آلدي. یاخشی بير سلحشور، اوستا بير دؤووشچو اولاراق يئتيشمه‌سينه قاتقيدا بولوندو. سونرا چته ساواشلاري‌نين اينجه‌ليکلريني اؤیره‌تدي. روسلارين و چين‌لي‌لرين، سويداشلارينا ياپديغي ايشکنجه‌لري گؤروب ياشاديغي ايچين روس و چين ميللتيندن نیفرت ائديردی. بؤکه باتور’ون تئلکينلرييله بو نیفرت، شعورلو بير اينانجا دؤنوشدو. دده‌سي دولاييسييلا یاخشی بير مسلمان اولاراق يئتيشميشدي. ايسلامييت’ين کومونيزمله باغداشماديغيني آنلاماقدا گئجيکمه‌دي. بؤکه باتور، اؤیره‌نجيسي‌نين يئتيشتيگينه اينانديغي گون:

« – منيم سنه وئره‌بيله‌جه‌گيم باشقا بير شئي قالمادي. بئنيم ايشيم بيتدي. آرتيق منه احتياجين اولماياجاق. فقط ميللتيميزين سنه احتیاجی وار.» دئدي.

عوثمان باتور، حياتي بويونجا اؤزونه احتياجي اولانلار ايچين موجادله ائتدي. حياتي، بو موجادله ايله دولو اولاراق ياشادي و اينانديغي اولکو اوغرونا جان وئردي. مکاني جننت‌دیر اينشاللاه.

قازاقلار و اويغورلار عوثمان باتور’و هيچ اونوتماديلار. دونيا دوردوقجا اونوتماياجاقلار. «بيزه سن روح و شعور وئردين، حوررييت عشقيني سن بيزه اؤيره‌تدين. اي بؤيوک قهرمان! سنين يولوندان گيدجک عزملي قهرامانلار يئتيشديره‌جه‌یيک.» دييه‌ره‌ک او’نو آنيرلار. آدينا شعرلر يازيلير، آنما گونلري دوزه‌نلنير. عوثمان باتور، يئني و گنج عوثمان باتور’لارين بدنينده ياشامايا دئوام ائدير.

چين‌لي‌لر، آلتاي تورکلري’‌نين ميللي قهراماني عوثمان باتور’و ايشکئنجه‌لردن سونرا شهيد ائتمکله آنجاق، بير بؤيوک قهرامانين عزیز بدنيني اورتادان قالديرابيلميشدیلر. باغيمسيزليق دوشونجه‌سيني، تورک’لرين باغيمسيزليق ايچين موجادله عزميني يوخ ائده‌مه‌ديلر. ائده‌ بيله‌جکلريني ظن ائدیب ايشکنجه و ظولوملريني سوردوردولر. عوثمان باتور’ون تک ائرکک قارداشي دلي‌خان ايسلام‌اوغلو، ايستيقلال ايچين گيريشديگي ساواشدا اسير آليناراق شهيد ائديلدي. عوثمان باتور’ون ايکينجي خانيمي، اوچ اوغلو و بئش قيزي دا اسير آليندي. 18 ياشينداکي قيزي کابييرا ايله 14 ياشينداکي اوغلو باب‌الله، آنا‌لاري مامئي’ين گؤزلري اؤنونده دوغراناراق شهيد ائديلدي. 11 ياشينداکي اوغلو کاريي و 9 ياشينداکي قيزي ساپييان، 20 متره درينليگينده‌کي قويويا ديري ديري آتيلدي. ائولادلارينا ياپيلان بو ظولمه، ايشکنجه‌يه و قتل‌عاما دايانامايان مامئي خاتون، عقليني ایتیردی و اولاي يئري‌نين ياخينينداکي چایین آزغين سولارينا اؤزونو آتدي. عوثمان باتور’ون؛ شعرديمان، نعمت الله و نبي آدلی اوغوللاري، بابالاري‌نين شهيد ائديلمه‌سيندن سونرا دا باغيمسيزليق ساواشيني دوام ائتديرديلر.

هئر تورک 29 نيسانلاردا عوثمان باتور’و رحمت و شوکرانلا ياد ائتمه‌لي و اونون موجادله عزميني اؤزونه شعار ائده‌رک، گله‌جک نسل‌لره آختارمالي‌دير.

محمد امين دئیير کي:

ائي آتامين حضوروندا ديزه گلن آلچاق نسيل

او آلنيندا داشيديغين اژدر باشلي تونچ تولگانلا

قادين کیمی آغلاديغين زامانلاري بير خاطیرلا

بير جهنم اولموش اولسان سني قانلا سؤندوروردوم

هر کيم منيم تورک روحوما توخونورسا اونا اؤلوم!

عوثمان باتور؛ روحون شاد اولسون.

تانري تورک’و قوروسون.

وداد چيناراوغلو – اوغوز چتين اوغلو

Osman Batur Türkistan‘ın bağımsızlığı için mücadele eden direnişçi lider. Altay Kazak’larındandır. 20. yüzyılın ilk yarısında Çinliler ve Ruslara karşı bağımsızlık mücadelesi vermiş ve 1951 yılında Çinliler tarafından öldürülmüştür.

DOĞU TÜRKİSTAN’IN YETİŞTİRDİĞİ DEVLET ADAMLARI

OSMAN BATUR

( 1890 – 29 NİSAN 1951 )

Asıl adı Osman İslâmoğlu idi. Batur, O’na milletinin verdiği bir unvan, bir sıfattır. Kahraman ve cesur anlamındadır. O, bu unvan ve sıfatla özdeşleşmiş, böylece anılmaya hak kazanmıştır.

Altay vilâyetindeki Köktogay bölgesinin Öndirqara mevkiinde doğdu. Altay Kazaklarından Orta halli bir çiftçi olan İslâm Beyin oğludur Göçebe Kazak hayatını yaşayarak büyüdü. Dedesi din adamı idi. Arkadaşları gibi o da 10 yaşından çok önce usta bir binici ve iyi bir avcıydı. 12 yaşında Kazak Türklerinin büyük kahramanı Böke Batur, ondaki yeteneği görüp yanına aldı. Ona savaş taktiklerinin inceliklerini öğretti. Aynı zamanda Türkçülük ruhu ile Rus ve Çin kinini aşıladı. İki yıl sonra Böke Batur’un büyük yenilgisi oldu. Böke Batur, Osman’a; “Benim işim bitti, ama ileride Türk milletinin sanaihtiyacı olacak, benden ayrıl.” diye buyruk verdi. Böke Batur yenilgiden sonra Türkiye’ye gelmek için Tibet’ten geçerken yakalandı ve başı kesilerek öldürüldü.  Osman Beğ, 40 yaşına kadar doğduğu bölgede tarımla uğraşarak geçimini sağladı. 1940 yılında Çin zulmü dayanılmaz boyutlara ulaşmıştı. Camilere tecavüz eden, Kur’an-ı Kerim’i yakan Çinlileri protesto eden Türkler, ‘isyancı’ oldukları bahanesiyle tutuklandı. Resmî makamlar, Türk’lerin ellerindeki silâhları toplamaya başladılar. Babası ve ailesinden bâzı kişiler, silâhlarını Çin askerlerine teslim ettiler. Osman Beğ,

“ -Bu gün silâhımızı alanlar, yarın canımızı da alırlar. Ben silâhımı Çinlilere vermem. İstiyorlarsa ve güçleri yetiyorsa, gelip alsınlar !”

Dedi ve tek başına dağa çıktı. Savaştan başka kurtuluş yolu olmadığına inanıyordu. Başlattığı mücadele aynı gün destek gördü. Arkasından ilk gidenler arkadaşı Süleyman ve büyük oğlu

Şerdiman oldu. Silâhını Çinlilere teslim eden babası İslâm Bey, oğlu için hayır duâlarını ve başarı dileklerini dile getirdi. Oğlunu koruması için Cenab-ı Allah’a duâ etti. Annesi Ayça Hanım:

“- Ben oğlumu bu günler için doğurdum. Çinliler asırlardır koyun boğazlar gibi biz Türk’leri öldürüyorlar. Bizim canımız, bizden önce ölenlerin canından daha kıymetli değildir. Bizden sonrakilerin yaşaması için oğlum, ben diğer çocuklarım ölmeye hazırız !” Diyordu.

Bundan sonra Osman BATUR’UN hayatı göçler, gizli tertipler ve baskınlarla geçti. Küçük akıncı toplulukları ile Çin ve Rus kuvvetlerini pusuya düşürür, öldürür ve kaçardı. Şöhreti kısa zamanda yayıldı. Cesur, şüpheci ve mağrurdu. İdealinden fedakârlık ettiği veya dostuna ihanet ettiği olmadı.

İkinci Dünya Savaşı’nın karışık günlerinde Doğu Türkistan Türkleri zulüm altında ezildiler. Osman, savaştan başka bir yol olmadığına inanmıştı. Yavaş yavaş Altaylar bölgesini Çinlilerden temizledi.

Bu sıralarda ona BATUR adını taktılar.  Kısa zaman içerisinde, etrafında gözü pek insanlardan bir mücâhit ordusu oluştu. Zelebay Telci, Nurgocay Batur, Kâseyin Batır, Canım Han Hacı, Süleyman Batır, Musa Mergen Aktepe, Sulibay, Ökürbay , Nogaybay, Ahid Hacı, Halil Teyci, Karakul Zalin… bu mücâhidlerden birkaçıdır. O artık, soydaşlarının Osman Batur’u idi.

Osman Batur ve silâh arkadaşlarının mücâdelesi, 1941 yılı Ekiminden 1943 yılı Temmuzuna kadar gerilla savaşı şeklinde devam etti. 22 Temmuz 1943’te Altaylar, Çinlilerden tamamen

temizlenmişti. Altay Türkleri artık bağımsızdı. Bulgun’da yapılan bir törende Osman BATUR Altay Kazak Türklerinin Han’ı ilân edildi. Mücâdelesini sürdürdü. Altay Geçici Halk Cumhuriyeti Başkanlığına seçildi.

1944 – 1945 yıllarında, Tanrı Dağları’nın kuzeyindeki Doğu Türkistan Kazak Türkleri’nin yaşadığı bölgeleri de Çin istilâsından kurtardı. Sonra komünist ordunun baskılarıyla önce Altaylar sonra Tarbagatay dağları yavaş yavaş elden çıktı. 1945 yılının Ekim ayından 1947 yılının Şubatına kadar üç vilâyetten oluşan Doğu Türkistan hükûmeti’nin askerî ve mülkî âmiri olarak Vâli sıfatıyla görev yaptı. O’nu, Şubat 1947’den Eylül 1949’a kadar Doğu Türkistan Cumhuriyeti koalisyon hükûmetinin aslî üyesi olarak görüyoruz.

Aynı zamanda, Altay Vâliliği görevini de devam ettiriyordu. Bütün bu görevleri sırasında Çinliler ile silâhlı mücâdeleden bir an bile geri kalmadı. Çinliler, yönetimleri altında bulunan Türk’lerle meskûn bölgelerin birer birer elden çıkmakta olduğunu anlayınca, büyük bir ordu oluşturdular. Osman Batur ve beraberindeki mücâhidler, sayıca kendilerinden 10 kat fazla ve modern silâhlarla donanmış düzenli orduya karşı savaşa devam ettiler. 1949 yılında Osman BATUR daracık bir dağ bölgesine sıkışmıştı. Başlangıçta 30 bin savaşçı olan kuvveti 1950’de kadın ve çocuklar dahil 3-4 bine inmişti. Son sığındığı yer Gez Kurt bölgesiydi. Karakışta hayvanlar dağlarda barınamıyor, eteklere inmeye mecbur oluyorlardı.

1951 şubatında komünistler yine bir baskın hücumu yaptılar. Kazakların büyük bir kısmı yine baskından kurtuldu. Osman BATUR’UN kızı Azpay’la birlikte birçok kadın-kız komünistlerin eline geçti. Osman BATUR onları kurtarmak için bir geçitte 200 kişilik bir düşman birliğine tek başına hücuma geçti. Çok sayıda düşmanı öldürdü. Ancak cephanesi bittikten sonra Kamambal Dağı’nda yakalandı.

Tung-Huang şehrine götürüldü. Ellerinden ve ayaklarından zincirlerle bağlanarak zindana atıldı. Her gün kesintisiz işkence görüyor, kendisine yardımcı olan Türk’leri ele vermesi için sıkıştırılıyordu. Çeşitli işkencelerden sonra bir atın üzerine bindirilip “Türkistan’ı, Çinlilerden kurtaracağım diyen adamın hâline bakın” diyerek sokak sokak dolaştırdılar. Bu hâlde bile son sözleri, bağımsızlık için mücadele edenlerin yolunu aydınlatacak bir meş’ale idi:

Osman BATUR her sokakta “Ben ölebilirim ama, dünya durdukça benim milletim mücadeleye devam edecek” diye haykırdı.

Çinliler, işe yarayacak bilgi alamayacaklarını anlayınca Osman Batur’u göstermelik bir mahkemeye sevk ettiler. Mahkeme, önceden verilmiş kararı, 19 Nisan 1951 tarihinde açıkladı: “Devrim düşmanlığı suçundan idam…”

Karar, 29 Nisan 1951 tarihinde önce kulaklarını, sonra kollarını keserek Urumçi’de kurşunlanmak suretiyle şehit ettiler.

KİŞİLİĞİ

Osman Batur 1,85 boyunda, iri gövdeli bir insandı. Kısa ve kalın boynu, siyah saçları, yarı kapalı denecek ölçüde kısık gözleri vardı. Kaşlarının arası kırışıktı. Çok az konuşurdu.

Kudret ve kötü tâlih şahsiyetinde birleşmişti. Daha 10 yaşında iken usta bir binici ve iyi bir avcı olmuştu. 12 yaşına geldiğinde Kazakların büyük kahramanı Böke Batur’un dikkatini çekti. Böke Batur O’nu himâyesine aldı. İyi bir silahşor, usta bir dövüşçü olarak yetişmesine katkıda bulundu. Sonra çete savaşlarının inceliklerini öğretti. Rusların ve Çinlilerin, soydaşlarına yaptığı işkenceleri görüp yaşadığı için Rus ve Çin milletinden nefret ediyordu. Böke Batur’un

telkinleriyle bu nefret, şuurlu bir inanca dönüştü. Dedesi dolayısıyla iyi bir Müslüman olarak yetişmişti. İslâmiyet’in komünizmle bağdaşmadığını anlamakta gecikmedi. Böke Batur, öğrencisinin yetiştiğine inandığı gün:

“- Benim sana verebileceğim başka bir şey kalmadı. Benim işim bitti. Artık bana ihtiyacın olmayacak. Fakat milletimizinsana ihtiyacı var.”

Dedi. Osman Batur, hayatı boyunca kendisine ihtiyacı olanlar için mücâdele etti. Hayatı, bu mücâdele ile dolu olarak yaşadı ve inandığı ülkü uğruna can verdi. Mekânı Cennettir inşallah.

Kazaklar ve Uygurlar Osman Batur’u hiç unutmadılar. Dünya durdukça unutmayacaklar. “Bize sen ruh ve şuur verdin, hürriyet aşkını sen bize öğrettin. Ey büyük kahraman ! senin yolundan gidecek azimli kahramanlar yetiştireceğiz.” Diyerek O’nu anıyorlar. Adına şiirler yazılıyor, anma günleri düzenleniyor. Osman Batur, yeni ve genç Osman Batur’ların bedeninde yaşamaya devam ediyor.

Çinliler, Altay Türkleri’nin millî kahramanı Osman Batur’u işkencelerden sonra şehit etmekle ancak, bir büyük kahramanın aziz bedenini ortadan kaldırabilmişlerdi. Bağımsızlık düşüncesini, Türk’lerin bağımsızlık için mücâdele azmini yok edemediler. Edebileceklerini zannedip işkence ve zulümlerini sürdürdüler. Osman Batur’un tek erkek kardeşi Delihan İslâmoğlu, istiklâl için giriştiği savaşta esir alınarak şehid edildi. Osman Batur’un ikinci hanımı, üç oğlu ve beş kızı da esir alındı. 18 yaşındaki kızı Kabiyra ile 14 yaşındaki oğlu Baybolla, anneleri Mamey’in gözleri önünde doğranarak şehid edildi. 11 yaşındaki oğlu Kariy ve 9 yaşındaki kızı Sapiyan, 20 metre derinliğindeki kuyuya diri diri atıldı. Evlâtlarına yapılan bu zulme, işkenceye ve katliama dayanamayan Mamey Hatun, aklını kaybetti ve olay yerinin yakınındaki nehrin azgın sularına kendini attı. Osman Batur’un; Şerdiman, Nimetullah ve Nebî isimli oğulları, babalarının şehit edilmesinden sonra da bağımsızlık savaşını devam ettirdiler.

Her Türk 29 Nisanlarda Osman BATUR’U rahmet ve şükranla yad etmeli ve onun mücadele azmini kendisine şiar edinerek, gelecek nesillere aktarmalıdır.

Mehmet EMİN diyor ki;

Ey atamın huzurunda dize gelen alçak nesil

O alnında taşıdığın ejder başlı tunç tolganla

Kadın gibi ağladığın zamanları bir hatırla

Bir cehennem olmuş olsan seni kanla söndürürdüm

Her kim benim Türk ruhuma dokunursa ona ölüm!

Osman BATUR; ruhun şad olsun.

Tanrı Türk’ü Korusun.

Vedat ÇINAROĞLU -Oğuz ÇETİNOĞLU