تـورکـ تـیـلی

جهان مقیاسیده تورکی تیل نینگ خلق ارا تیللر قطاریده توتگن اورنی،رونقی و صلاحیتی

  تورکی تیل نینگ تاریخیگه قیسقه‌چه قره‌شدن آلدین تورک تاریخیدن لوحه کیلتریب اوتماقچی‌میز.

تورکلرنینگ ییر یوزیده پیدا بولیشی

افغانستانده اوزبیک تیلی‌نینگ اوتمیشی و بوگونگی احوالی

اۉچمس ایزلر: تأریخدن معلوم بۉلیشیچه، افغانستان- تورکی خلقلرنینگ قدیمی و تأریخی وطنی حسابلَنه‌دی. افغانستان دېگن سیاسی- جغرافی حدود اۉرته گه کېلمسدن آلدین بو یورتده، تورکی سلاله‌لر اوزون ییللر بیرین- کېتین حُکم سوریب کېلگنلر. میلاددن آلدین هونلر، کوشانیلر و اوندن کېیین یفتلیلر (هفتالیتلر) سلطنت قوریب، بویوک مدنیت یره‌تیب، اۉزلریدن اۉچمس ایز قالدیریشگن.

تورک الفبا بیرلیگی یره تیش ضرورتی

جهان تورک الفبا سینی یره تیش خصوصیده تنیقلی تیل شناس اسمعیل گاسپیرالی نینگ سعی و حرکت لری جهان تورک تیلی بیرلیگی و تورک الفبا یگانه غایه نی ایلگری سوریب بوتون تورک دنیاسی تیل بیرلیگینی فکر و عملده رویابگه چقه ریش چقریق لری بیلن آلغه سوره دی .

ظهیر الدین محمد بابر و تورک تیلی الفبا بیرلیگی

ظهیرالدین محمد بابر یریک سرکرده، دولت اربابی، ادبیات و تیل شناس عالم، هندوستان  افغانستانده بویوک امپراتورلیک قوریب اوتکن شاهانشاه ایدی. او اوزی نینگ یوکسک استعدادی و صلاحیتی بیلن جهانگه تانیلگن بیلمدان شخص بولگن. بوتون عمرینی علم و فن مدنیتگه بغیشلب، برچه امکانیتلرینی ایل و یورت آبادانچیلیگی، فراوان حیات قوریش یولیگه صرف ایتکن.

تورکلر

بیر زمانلر  قیلدی طغیان  کأینات،

تاکه بؤلسه کأیناتده  بیر جانذات.

یاندی آقتی  برچه عالم   گووه لب ،

کوتریلدی  توپراق  یردن هو وه لب.

حافظ شیرازی امیر تیمور حضوریده

فارس شاعری – حافظ شیرازی امیر تیمور حضوریده

تاریخی منبعلرده ذکر ایتیلیشیچه شیراز شهری اوروش سیز تسلیم بولیب، اهالی صاحبقراننی طنطنه لی روشده  کوتیب آلیشی جریانیده فارس بویوک شاعری حافظ شیرازی هم استقبالچیلر آره سیده بولگن. او امیر تیمور حضوریگه باریب اوزینی تنیته دی

ادبيات-گؤركسؤز، ادبي-گؤرگول، نظم-تاقشيت، نثر-سپيك، شعر-قوشوق

سون دؤنه‌مده ديليميز توركييه توركجه‌سينين تك يؤنلو وآغير ائتگيسي آلتينا گيرميشدير. بو سوره‌جين اولوملو و اولومسوز يؤنله‌ري واردير. اولوملو يؤنله‌رينين باشيندا -قيسا سوره‌له‌ر ديشيندا- مين ايله ياخين توغرالي (رسمي) و يازي ديلي اولمايان، بير چوخ كلمه‌سيني اونوتان و يئني كلمه تؤره‌تمه سوره‌جي بوتونويله دوران ديليميزين، توركييه توركجه‌سينده قورونان و يا يئني تؤره‌ديله‌ن

امیر تیمور سمرقند شهریده

«اجداد لر مرحمتی»

اوزبیکستان خلق رسامی مبارک یولداشف اوز فانتزیسی اساسیده مای بویاق( رنگ روغنی) بیلن چیزگن یوقا ریده گی شاه اثرنی ”اجدادلر مرحمتی“ دیب اتگن ایدی. اوشبو لوحه ده سیز صاحبقراننی اونینگ معنوی مرشدی و دولت ایشلری بوییچه

قديم تورک قبيله لري نين توتئملري

تورکلر بير نئچه عصر بوندان اول آورآسييانين موختليف رئگيونلاريندا اؤزلري نين دؤولتلريني ياراتميشديلار. بو دؤولتلردن ان گوجلوسو ائراميزدان اول 3. عصرده ياراديلان و كورئيادان باشلاميش قاشقارييايا قدر اوزانان هون دؤولتي ساييليردي. اهاليسي اساسن تورک ديللي کؤچري قبيله لردن عيبارت ايدي. سونرالار بو دؤولتين بير قولوندان اويقور خاقانليغي يارانميشدي. 

اوزبیک خلقی نینگ اتنیک شکلله نیشی

اورته آسیا حدودیده قدیمگی تاش درویدن حاضرگی زمانگه قدر 270 نفر قدیمی یادگارلیک تاپیلمه لر و حاضر گی دورده یشاووچیلر51 ایتنگرافیک گروه(30،000 کیشی) نینگ انتراپلوگیک اورگه نیشی بو ملاحظه لرنینگ اساسینی تشکیل ایته دی. وطنیمیز- تاریخیمیزنی 7-4 عصرلرده گی اجتماعی، سیاسی ترقیاتی نینگ نتیجه وی خلاصه لریدن بیری شو بولدی که10 – عصرگه کیلیب تورک (اوزبیکلر) نینگ

بابر میرزا

 بیزکیم، ملکی توران امیر تورکستان میز
بیزکیم، ملت لرنینگ اینگ قدیمی و اینگ اولوغی، تورک نینگ باش بوغینیمیز.

امیر تیمور

تاریخ صحیفه لرنی ورقلر ایکنمیز، اوزبیک خلقی نینگ

فرانسه لیک تیمورشناس عالم پروفیسورلیوسین کیرین

فرانسه لیک تیمورشناس عالملر یازگن اثرلر قطاریده پروفیسور ل. کیرین نینگ کتابی و مقاله لری علیحده اورین توته دی. اونینگ بیواسطه علمی ایجادیگه توخته لیشدن اول قیسقه چه ترجمۀ حالیگه نظر سالسک.

لیوسین کیرین 1920 ییلده فرانسه نینگ ستراسبورگ شهریده تولد تاپگن. اونینگ اصل متخصصلیگی ییرشناس- بیوشیمیک. 1941- 1946 ییللرده او فرانسه نینگ

دنیا مقیاسیده امیرتیمور گه بغیشلب یره تیلگن تاریخی وبدیعی اثرلر

اسپانیه ایلچیسی روئی گونسالیس دی کلاویخونینگ “ سمرقندگه امیرتیمور سراییگه سیاحت کونده لیگی(1405- 1406) ”{خاطره لری} اروپا تیللریده نشر قیلینگن بیرینچی یازمه منبعلر قطاریگه کیره دی.

 بویوک رسام ریمبرانت بابریلر زمانیده گی هند میناتور لریدن الهاملنیب، امیرتیمورو اونینگ وارثلرینی پورتریتده عکس ایتدیریب ابدیلشتیردی. رسام، امیر تیمورنی اونینگ اوغلی عمرشیخ،

بــویـوک خـاقــان صـاحبـقـران امیـر تیـمـور نـیـنـگ 675 ییـلـلیـگی منـا ســبتـی بـیـلـن

صاحبقران امیر تیمور نینگ 675 ییللیگی مناسبتی بیلن یازیلگن مقاله لر وتییارلنگن

صورتلر، ”طلوع“ تلویزیونی متصدیلری وباشقه تیمورگه قرشی اغواترقتیب، تهمت

وافترالرنی نشخوارقیلیب کیله یاتگن

امیر تیمور صاحبقران

امیر تیمور صاحبقران نینگ تیره ن تاریخی ایلدیزلری، بارلیگی همه میزگه عیان.

امیر تیمور بیلن فقط اوزبیکستان خلقی ایمس،بل که جهانده گی برچه اوزبیکلر، شو جمله دن تورکی خلقلر حقلی روشده فخرله نه دیلر. مینگ شکرانه لر بولسین،تاریخیمیزده امیر تیمور، علیشیرنوایی، میرزا اولوغبیک،میرزابابر،ابن سینا،البیرونی،الخوارزمی،

ابوالغازی بهادرخان

ابوالغازی بهادرخان (1603-1663)

اؤن یتینچی عصر اؤزبیک ادبیّاتی لیریک میراث قطاریده علمی،تاریخی اثرلر بیلن هم بائیب باردی.“شجرۀ تورک“ و ”شجرۀ تراکمه“ انه شوندۀ نایاب منبعلردن حسابلنه دی.اثر تاریخی،ایتنوگرافیک معلوماتلرنی اؤزیده أیققنی بیلن بیرگه اؤشه دور اؤزبیک تیلی اوچون هم غایت اهمیتلیدیر.

الپ ایر تؤنغه جنگنامه سی یاخود 2600 أیل آلدین یازیلگن تاریخی تورکچه بیر اثر

تورکی خلقلر ادبیّاتی و مدنیتی تاریخیده،بوندن  2600 أیلبورون عجایب بیر قهرمانلیک داستانی یره تیلگنی حقیده گی معلوماتدن کؤپچیلیک خبردار بؤلمسه کیره ک. چونکی بومساله هلی علمی دایره لردن تشقریگه چیقیب اولگورگنیچه یؤق.شعری یؤسونده یازیلگن«الپ ایرتؤنغه جنگنامه»سی میلاددن آلدینگی 7- إینچی عصرده یشب اؤتگن تاریخی شخص- الپ ایر تؤنغه(افراسیاب)حیاتی وفعالیتی

اوغوز خلقي نين يازيلي ادبياتي

اوغوز طايفالارينا مربوط اولان ((دده قورقود)) آدلي قيمتلي ومهم بيركتاب اليميزده واردير. بوكتاب تورك طايفالاري، خصوصا اوغوز طايفالاري باره سينده يازيلميش و دونيا بويو ادبيات وفولكلور ساحه سينده بيرشاهكار ساييلان حماسي(اپيك) بيراثردير. بوكتابدان تقريبا بيركامل نسخه آلماندا ((درسدن)) كتابخاناسيندا وسونرالاردا بيرناقص نسخه ((واتيكان)) كتابخاناسيندا تاپيلميشدير.

محمود قاشغارلی نینگ آنا تیلیمیزده کی ائشسیز تئگیری

کئسکین اؤلاراق بیلینمه گه ن کئچمیش چاغلاردا اولوسلارآرقالی یاراتیلیب واوزون اؤغورلاردان (زمان) بئری یاشاتیلیب کئلگه ن هربیرتیل، آیریم چاغلاردا اؤنونگ بوردوزوندا(باغیندا) اؤسوب بویوموش اؤزاؤگه لرینینگ (عالم، عقللیغ) یاراتتیقلاری تئگیرلیگ (ارزشلیگ، قیمتلیگ) وائشسیز(بیهمتا) اثرلری آرقالیغ بایلانیب و کئندی یاشامیندا یئنگی تؤنه ملر(دوره، مرحله) بیرله باسقیچلارغا دا کیرمیشتیر.

یتتی فیلسوفنینگ یتتی اؤگیتی

نوایی نینگ بدیعی تفککری- سیرقتلم.اونده تورلی- تومن اؤی و فکرلر غاو کؤکرگن؛اونینگ بدیعت زمینیده عموم بشری غایه لر سبز اوریب توره دی.نوایی حقیده گپ کیتگنده دراو،شاعرنینگ حیات و جمعیتگه قره شلری کؤز آلدیمیزده گوده لنه دی.علیشیر نوایی انسانیتنی عقل تامانلمه بیلیشگه اورینگن؛شو باعث  او انسان روحیتی نینگ قت- قتیگه کیریب باره دی

نور محمد عندلیب

تورکمن ادبیات نینگ تاریخینده یالقمیلی یلدوز لرنینگ بیرهگی نور محمد عندلیب دیر.

نور محمد عندلیب نگ انه دان بولان و دوغیلان ییل نینگ باره سیندههنوزه چنلی دقیق و کسگیت لیجی معلومات اله گیلان یوق . یونه شونده دام (1711 – 1710) نجی میلادی ییل لرده د نیا غه اینان دیر دیلیب چاق ادیلیار.

تورک ميتولوژيسينده ۹ رقمي

• تورک ميتولوژيسينده دونياني يارادان قاراخان، دونيانين تام مرکزينه دوققوز داللي چام آغاجي تيکميشدي

• آلتايلارا گؤره اينسانين ايسکئلئتينده؛ باش، بئل، ديز، توپوق، آياق بيله يي، اوموز، ديرسک، آووچ و ال بيله يي اولماق اوزره دوققوز ائک واردير

• شامانلارين داوولوندا تانري اولگنين قيزي نين دوققوز

جمهوریت گه باره دیگن یول: اون اوچینچی بولیم

عثمانلی امپراطورلیگی نینگ سونگی پرده سی

السلام و علیکم عزیز و حرمتلی دوستلر! عثمانلی امپراطورلیگی نینگ سونگی پرده سی، ترک تاریخیده “ باب ا لعالی “ آتلی بیر حکومت تمانیدن بولگن کودتاسی بیلن آچیله دی. اوشبو کودتا نینگ یوللاوچی و رهبری انور بیک ایدی.

یئنی ایل بایرامی ، باهار بایرامی کیملردن قالمادیر؟

بعضی لری، یئنی ایل بایرامینی  یعنی باهار بایرامینی و یا  ”نوروز “ آدلانان بایرامی فارسلارا عاید بیلیر و یا تصور ائدیرلر !

البتّه آشیری فارس ناسیونالیستلری بوتون تاریخی و آرخالوژی (باستانشناسانه) سندلره گؤز یوماراق یالنیز فردوسی نین شاهنامه افسانه سینه استناد ائده رک بو  بایرامین ایلک دفعه یارانماسینی

نووروزون گيزلي قاتلاري

نووروزون گيزلي قاتلاري

بير ميلتين خيلاص داستاني، يوخسا بشرين باهار بايرامي؟

چاناق قلعه تینگیز غلبه سی نینگ ۹۶ نچی ییل لیگی

بوگون مارت آیی نینگ ۱۸ نچیسی یعنی شهید لرنی ایسلش کونی و چاناق قلعه تینگیز غلبه سی نینگ ۹۶ نچی ییل لیگی.

اوشبو کون مناسبتی بیلن پیام ترقتگن رهبر لر, تورک ملتی نینگ کوچی و کیله جگی باره سیده ایشانچ بلدردی لر.

اوز پیامی ده, بیرلیکده یشش, وطن و بیرق